Friday, 10 September 2021

Türkçe'de Günler

Türkçede günleri ve anlamlarını hemen hemen herkes bilir. Hemen hemen dedim, zira hiç sanmam ki Pazartesi'nin +ertesi  genel olarak bilinsin. Gerçi o da yazıyor ortalıkta, tartışmalı da olsa. Ama vatandaş daha gayet açık yazıldığı halde Alevi'nin Ali'yi takibeden, taraftarı vb., anlamlarına geldiğini bilmiyor, bilmek istemeyenler de var elbette.

O sebeble bu iş kurcalanmaya değer görünüyor.

Burada asıl ilgi odağım şu; bu nasıl bir Türk-Oğuz-Türkmen, bin tane devlet kurmuş  vs dilidir ki, kendine ait gün isimleri olmasın ?

Pazar, Persçe.

Pazartesi ise yanlış, Pazar ertesi olması lazım.

Ama yegane Türkçe kelime de bu aralarında ,gerçi  o da ek olarak yer alıyor.

Erte, yarın ya da sabah anlamlarına geliyor. Ete de var, yazı tura atmak lazım galiba, ben de tam olarak işin içinden çıkamadım zira. Nişanyan anlamlar vermiş on line sözlüğünde.

Eğer sabah anlamına geliyorsa, Pazartesi o zaman Pazar sabahı olur.

Yok eğer yarın anlamına geliyorsa, buyrun burdan yakın, ''yarın Pazar'' mı olacak şimdi !

Nişanyan ''oldurdu, zamanı geldi'' gibi anlamlar da vermiş.

Ee, şimdi o zaman ''Pazar zamanı'' mı olacak !

Ya da Pazar oldu !

Geçelim.

Salı ise tam bir alem.

İraniler,  Arapça alfabede ki üzeri ث üç noktalı kısa nal biçiminde ve  Arapların  peltek biçimde söyledikleri ( +th ) harfin sesini +s okur ve söylerler.

Salı bu harfle başlayan bir kelime ve  içinde yine bu harf var.  Ayrıca bir de Arapça'da üç anlamına geldiğinden ( yani üçüncü gün de oluyor) , Persçe ve Kürdi de de +S söylendiğinden, olmuş Türkçe'de de Salı, ve +S ile başlamış.

Oysa Türkler bu sesin +h sini söyleyemezler ama +T sini vallahi bir de öttürürler.

Ama nedense kendileri gibi değil, başkaları gibi söylüyorlar.

Çarşamba ve Perşembe İrani, Cuma Arabi, Cumartesi ise Pazartesi gibi tam şenlik.

Ama bu defa Arabi+Türkçe.

Artık okuyucu karar versin, Cuma sabahı mı demek, Cuma son buldu mu, Cuma yarın mı, bilinmez.

Niye ?

Çünki 'ete' kelimesi de olmalı işin içinde.

Ama yok, zira bu alfabe ve Türkçe lisan icadı işlerine bakanlar, eğer bu proje geliştirildiği ya da çok öncesinde ortalıkta Türk var idiyse,kelimeler ve anlamları için  bu halk mensuplarına hiç sormamış görünüyorlar.

Doğrusunu isterseniz  şu 300-500 kelimeden(!) müteşekkil Kürdi de bile kendisine ait kelimeler var.

Sadece Kurmanciyi  Persçe ile kıyaslayarak vereyim:

Mesela ,

Pazar           Yekşem,    Persçe     Yekşanbe

Pazartesi     Duşem,     Persçesi   Duşembe

Salı               Seşem,     Persçesi   Sehşanbe

Çarşamba    Çarşem,    Persçesi   Çaharşambe,

Perşembe     Pençşem, Persçesi   Panjşambe

Cuma            İni            , Persçesi   Adine

Cumartesi    Şemi        , Persçesi    Şanbe


No comments:

Post a Comment