Thursday, 9 September 2021

Haci Bektaş, Bawa Resul, Germiyan

 Haci Bektaş, Bawa Resul, Germiyan,

Haci Bektaşi Veli değil , Haci Bektaşi Xorasani ismi geçiyor Eflaki'de. Yazar bazı övgülerle birlikte, ''ama,'' diye ekliyor ve kendisinin Peygambere itaat etmediğini ( inanmadığı yani) yazıyor.
Haci Bektaş ( Kürdler Bekdeş derler ve orjinali de budur zaten) daha sonra kendi ismiyle anılacak olan Derviş organizasyonunu kuracaktır.
Kürdler arasında , özellikle de Kurmanci konuşan Aleviler ile bunlardan Hanefi'ye dönenlerde çok geçerdi Bekdeş ismi.
Mevlana'nın Haci Bektaşi Xorasani'ye öfke duyduğu da naklediliyor.
Bir başka kaynak ise esasen Haci Bektaş isminde biri olmadığı, kendisinin Hurufilik üzerine yazan ve görüşlerini yayan Fadlallah olduğunu iddia ediyor.
Persmiş !
Siz Kürd anlayın.
Ama belli ki Haci Bektaş yaşamış ve önemli bir isim olan Baba Resul'ün de vekiliymiş.
Bu Resul ismi de, şaşırtıcı biçimde Alevi Kürdler arasında çok yaygındı.
Sebebi ise belli, 1239-40 da ayaklanan ve Baba İshaq diye ismi geçen şahsın ta kendisi de ondan.
Hep merak ederdim, Alevi Kürdler de bu isim ne arar diye, sebebini de bulmuş olduk.
Siz bu Baba Resul ismini, Bawa Resul okuyun.
Kürdlerin hem etnik hem de dini liderlerine malüm ahval ve şeraite göre Pers, Arap, Türk yaftaları takılır.
Bawa Resül ayaklanması Anadolu Rum ( Anadolu Selçuklu denen) beyliğini kötü sarsmıştı.
Bu arada Eflaki'ye göre de ayaklanan gruba ''Baba Resul Allah'' denmiş.
Sultan Gıyath al-Din Key Khusrow II ( Gıyaseddin Keyhüsrev) ayaklanmayı bastırmak için Malatya tarafında da bulunan Germiyan aşireti Kürdlerinden yardım istedi.
Ama Germiyan zaten kendi tabanının esaslı bir kısmını da kaptırmıştı Bawa Resul'e.
Gerçi sonunda isyan bastırıldı.
Kanaatimce Mazdak-Babek çizgisindeki Kurdlerin İslam'a karşı Anadolu özelinde bu defa da Türkmen olduğu iddia edilen Anadolu-Rum / Selçuklu şahsında aldıkları son önemli yenilgi de bu olmuştur.
Muhtemelen Sufiliğin ''rafızi'' Kürdleri tamamen etkisi altına alması da bu yenilgiyi müteakip yaşanan panik ve korunma içgüdüsüyle gerçekleşmiş olsa gerektir.
İsyanın bastırılması sonrası,Kürd oğlu Alişer-i Germiyan-i, aşiretiyle batıya göçüp, Germiyan devletini kurdu.
Zaten 1330 başlarında Kütahya etrafında bulunan Mağripli çok önemli kaynak İbn Battuta, civarda yaşayan Türkmenlerin ( eğer bunlar Türkse) Germiyanlılara ''Yezidi'' dediklerini not almış.
Muhtemelen Germiyan aşireti içinde Yezidi yanında, daha sonra Reya Haqq ve de Alevi adlandırılacak olan Kürdler de vardı.
Unutulmasın ki Alişer ismi hem Yezidi, hem de Alevi Kürdlerde çok yaygındı.

No comments:

Post a Comment