Kirve üzerine net te epeyi bir kelam mevcut. Kelimenin farklı transkripsiyonları da var.
Kirve-Kirva-Kirif-Kirivo-Girva-Kirvan vs vs .
Fakat sözlükler'de kelimenin etimolojisine dair pek bir bilgi yok. Sadece Nişanyan'da bulabildim, şöyle yazmış :
'' TTü: [ Ahmed Vefik Paşa, Lehce-ı Osmani, 1876]
sünnet çocuğu sağdıcı: kirve. [ Cumhuriyet - gazete, 1974]
Cumhurbaşkanı Celal Bayar Adana'da ikinci defa kirve olmuştur.
≈ Kürd kirîv vok. kirîvo çocuğu sünnet ettiren ve yaşam boyu sahip çıkan kişi ~ Süry ḳarīvō ܩܪܝܒܐ yakın kişi, akraba, vaftiz babası ≈ Ar ḳarīb yakın kişi, akraba
→ kurb
Not: Doğu ve Güneydoğu bölgelerine özgü bir gelenektir. • Pehlevice kirbakkar, Pazend kirbagar >> Fa kirfeger "kirve, godfather" biçimleri nihai olarak Aramice/Süryaniceden alıntıdır.''
Şimdi Nişanyan'ın sözlük çalışmasına çok saygım var. Ama, bu kelimeye dair etimolojik bulgusunun biraz temelsiz olduğunu söylemek zorundayım.
Ne Süryanicesi, ne Arapçası kardeşim.
Kir-Gir-ğır (varyantlarıyla), Kürdçe'de, ''Penis'' demektir.
Kürdçe'de +wan (van) kelime/soneki var. Konumuza uyan tariflerden biri
olan ''a keeper ( tutan),'' anlamını verir.
Ayrıca ''pertaining to ( ile mahsus olmak, ait olmak, ilgili olmak vb.'') anlamlarına da gelir.
Kir+wan, Kirwan da olur size ''penis tutan''.
Ve aslında bunun ilginç ve zahmetli bir çalışmayı gerektiren ( benim açımdan en azından) çok eski sosyo-kültürel bir kökeni var. Ama farklı bir husus.
Bu gelenek öyle bir yaygınlaşmıştır ki bu ilişkiyi geliştiren ve kuranlar arasında , Kirwan-Kirva-Kirve-Kirif-Kirivo vb bir çok formu kullanılagelmiş.
Sebebleri var elbette. Komşu halklar da öğrenip, kullanmışlar kelimeyi kendi şivelerine uygun biçimde.
Kürdler arasında ki lisan/lehçe/diyalekt farkları da elbette bu telaffuzları tetiklemiş.
Mesela Yezidiler, vaktiyle asıl gelenek icabı Kirve olunan aileden kız alınmadığı için, etraflarında kim varsa, Müslüman Kürd, Alevi Kürd, Şabak Kürd, Kakai Kürd, Şii Kürd, Keldani, Süryani, Ermeni, Arap, Şemsi gibi topluklardan Kirve seçiyorlardı ki, Yezidi ailelerden kız alınmasına engel çıkmasın.
Benzeri bir eğilim yaşanılan sosyo-coğrafik bölgeye göre, Alevi Kürdlerde de vardı yer yer.
Velhasılı kelime tastamam Kürdçedir, Süryanice veya Arapça değil.
Şimdi Nişanyan'ın sözlük çalışmasına çok saygım var. Ama, bu kelimeye dair etimolojik bulgusunun biraz temelsiz olduğunu söylemek zorundayım.
Ne Süryanicesi, ne Arapçası kardeşim.
Kir-Gir-ğır (varyantlarıyla), Kürdçe'de, ''Penis'' demektir.
Kürdçe'de +wan (van) kelime/soneki var. Konumuza uyan tariflerden biri
olan ''a keeper ( tutan),'' anlamını verir.
Ayrıca ''pertaining to ( ile mahsus olmak, ait olmak, ilgili olmak vb.'') anlamlarına da gelir.
Kir+wan, Kirwan da olur size ''penis tutan''.
Ve aslında bunun ilginç ve zahmetli bir çalışmayı gerektiren ( benim açımdan en azından) çok eski sosyo-kültürel bir kökeni var. Ama farklı bir husus.
Bu gelenek öyle bir yaygınlaşmıştır ki bu ilişkiyi geliştiren ve kuranlar arasında , Kirwan-Kirva-Kirve-Kirif-Kirivo vb bir çok formu kullanılagelmiş.
Sebebleri var elbette. Komşu halklar da öğrenip, kullanmışlar kelimeyi kendi şivelerine uygun biçimde.
Kürdler arasında ki lisan/lehçe/diyalekt farkları da elbette bu telaffuzları tetiklemiş.
Mesela Yezidiler, vaktiyle asıl gelenek icabı Kirve olunan aileden kız alınmadığı için, etraflarında kim varsa, Müslüman Kürd, Alevi Kürd, Şabak Kürd, Kakai Kürd, Şii Kürd, Keldani, Süryani, Ermeni, Arap, Şemsi gibi topluklardan Kirve seçiyorlardı ki, Yezidi ailelerden kız alınmasına engel çıkmasın.
Benzeri bir eğilim yaşanılan sosyo-coğrafik bölgeye göre, Alevi Kürdlerde de vardı yer yer.
Velhasılı kelime tastamam Kürdçedir, Süryanice veya Arapça değil.
No comments:
Post a Comment