Sunday, 5 November 2017

Türkçe'de Kar ve Kara Muamması



Türkçe'de oldum olası Kar ile Kara kelimeleri kafamı kurcalardı. Ama, şöyle, bir eser, ve geçerdi etkisi.
Unuturdum.
Son zamanlarda yine depreşti bence tastamam tuhaf olan bu fenomen.

Bir düşünelim. Kar , ak  rengiyle, Kara ise bizzat temsil ettiği zifiri karanlık ile, bir birilerine taban tabana zıt durumdalar.

Pekala...

İki kelimede sadece bir +a ile sonlandırma farkı var.
Örnek verelim; kar yağıyor ve biri yerde ki ''kara'' bakıyor. Şimdi bir tekstte okuduğumuzda bu ''kara'', kar kelimesinin  +e /+a yönlendirme soneki verilmiş  hali gibi de görünüyor.

Yani şimdi Ahmet agam  yağan ''kara'' baktığını bize söylediğinde, kar'ın ''kara-siyah'' ile farkına vurgu yapmak için evvela kar deyip bir ful stop yaptıktan sonra da,  a sesini mi eklemeliydi !
Mesela, Altaik dil mi, değil mi diye habire üzerine koftiden akademik kelamlar edilen Moğol dilinde Kara kelimesi, aynen Türkçedeki gibi.
Gerçi Moğolca'da bu kelime farklı anlamlara da geliyor, geçelim.

Beyaz ise Çağan demek Moğolca'da.
Hani yeni bademin o yeşil, hafif  tüylü, çok ekşi ve tuzla şahane giden ismi de Çağla olan hali var ya, Moğolca Çağan'la bağlantılı  görünüyor.

Kar ise Çasun demek.

Yani Moğol kendi dilinde Kar  anlamına gelen Çasun ile Kara'yı söylediğinde, Türkçedeki gibi bir birine karışmıyor kelimeler.
Kürdi lisanlarda da öyle.
Persçe'de de.Arapça'da da öyle.
Türkçe'de kır kelimesi var. Bir anlamı ''gır saçlı ( bu saç kelimesi de bir enteresan),'' da kullanılan, diğeri de step , ova, dağ başı,meskün olmayan doğal arazi vb.
Toprak  farklı renklerde olabiliyor, dolayısıyla Türkçe'de kır kelimesinin  ''kır saçlı'' da olduğu gibi gri -gümüşi , beyazımtrak bir anlamı taşıması, tabiata yönelik düşünüldüğünde, yine düşündürücü.
O zaman belki de iki adet kır kelimesi vardı Türkçe'de. Muhtemelen  bir tanesi şu an alfabemizde bulunmayan Q , diğeri de ğ (ghain) harfleriyle temsil edilen ses tonlarıyla  söyleniyordu.
Pers ya da Arap kronikler de , kelimelerden biri  kar biçiminde kaydedildi ve  kullanımı da böyle oldu.
Ya da, Persçe'de bulunan  ve '' çok beyaz veya çok siyah, kar ve katran gibi,'' anlamına gelen kar kelimesini alıp kullanmış olmalılar.
Bu kelime de a , elif ile ifade ediliyor.
Ama her ne olursa olsun görünüyor ki, Türkçe'de kar kelimesi  üzerinde tartışılması gerekenler olduğu belli.
Tabii bu arada kara kelimesine dokunmadık.

No comments:

Post a Comment